LATIHAN PENCEGAHAN DAN REMEDI BURUH KANAK-KANAK KEPADA JURULATIH DALAM KALANGAN PEKERJA MIGRAN DI SABAH 

Pengeluaran minyak sawit di Malaysia melibatkan hampir setengah juta pekerja, di mana 80% daripadanya adalah pekerja migran, terutamanya dari Indonesia.¹ Sabah merupakan negeri pengeluar minyak sawit kedua terbesar di Malaysia, menyumbang sekitar 25% daripada jumlah pengeluaran negara². Menurut Organisasi Antarabangsa untuk Migrasi (IOM)³, undang-undang Malaysia menghadkan pekerja migran daripada sektor tertentu dan membawa keluarga mereka ke Malaysia. Pengambilan pekerja dari negara seperti Bangladesh dan Indonesia pula berdasarkan memorandum persefahaman (MOU).   

Walaubagaimanapun, sekitar 50,000 kanak-kanak telah dianggarkan tinggal di kawasan perladangan kelapa sawit di Sabah.⁴ Kebanyakan mereka berasal dari Indonesia dan Filipina. Satu tinjauan yang dijalankan oleh Kementerian Perusahaan Perladangan dan Komoditi Malaysia (MPIC) pada tahun 2018 mendapati bahawa 8 daripada setiap 1,000 pekerja sawit di seluruh negara berada dalam situasi buruh paksa, dan kira-kira 33,600 kanak-kanak terlibat dalam buruh kanak-kanak.⁵  

Hab Aksi Hak Kanak-Kanak, sebuah inisiatif MY Voice, telah bekerjasama dengan sekumpulan pekerja migran di Sabah untuk menjalankan latihan kepada jurulatih mengenai pencegahan dan remedi buruh kanak-kanak (CLPR) dengan tujuan meningkatkan kapasiti komuniti untuk mencegah dan menangani buruh kanak-kanak dalam ladang.  

Kerjasama antara MY Voice dan Komunitas Sahabat TKI 

Komunitas Sahabat TKI (KST) diasaskan oleh: Riswan Abadi, seorang guru yang mengajar anak-anak pekerja migran Indonesia di ladang kelapa sawit di Sabah; Samsul Bahri, seorang penyelia ladang kelapa sawit; dan Ansar, seorang mandur di sebuah syarikat kelapa sawi. Pengasas KST prihatin terhadap masalah yang dihadapi oleh Tenaga Kerja Indonesia (TKI) di Sabah dan menubuhkan kumpulan WhatsApp pada tahun 2020 untuk menyatukan pekerja.Buruh Migran Indonesia "Kami berharap masalah yang dihadapi oleh buruh Indonesia dapat diselesaikan supaya mereka dapat hidup dengan lebih baik," kata Riswan Abadi, yang juga bekerjasama rapat dengan Dewan Perwakilan Pekerja Migran Indonesia (DPLN SBMI).  

Mengenai Latihan Pengajar 

Pada Oktober 2023, KST telah mengambil bahagian dalam perundingan pertama yang dianjurkan oleh MY Voice bersama pelbagai pihak berkepentingan mengenai model remedi buruh kanak-kanak di Tawau, Sabah. Kemudian, pada Mei 2024, empat ahli KST menyertai latihan Focal Point Komuniti. Berikutan itu, MY Voice mencadangkan kerjasama untuk melatih ahli KST menjadi pengajar Latihan CLPR.  

Tujuan latihan pengajar (TOT) adalah untuk melengkapkan peserta dengan: 

1. Pengetahuan mengenai hak kanak-kanak, risiko buruh kanak-kanak, kaedah pencegahan buruh kanak-kanak melalui pengambilan yang bertanggungjawab, dan langkah yang perlu diambil sekiranya kanak-kanak berisiko menjadi mangsa buruh kanak-kanak; serta 

2. Kemahiran dan pengetahuan untuk menjalankan latihan CLPR bagi komuniti sasaran 

Ini merupakan sesi TOT pertama semenjak Hab Aksi Hak Kanak-Kanak dilancarkan pada Jun 2024. Latihan ini dijalankan pada 12-13 Oktober di Tawau, Sabah, dengan penglibatan 31 peserta (18 lelaki dan 13 wanita), termasuk guru Pusat Pembelajaran Komuniti, mandur mandor, dan pekerja kilang kelapa sawit. Peserta dipilih berdasarkan kriteria yang dipersetujui oleh MY Voice dan KST, seperti tinggal berhampiran komuniti ladang, terlibat dalam advokasi hak kanak-kanak dan pekerja, berpengalaman bekerja dengan komuniti, serta mempunyai komitmen untuk menjalankan sekurang-kurangnya satu sesi latihan CLPR untuk komuniti mereka.  

Latihan dua hari TOT ini merangkumi kemahiran dan teknik latihan, hak kanak-kanak dan buruh kanak-kanak, hak kanak-kanak dan perniagaan, remedi buruh kanak-kanak, keganasan berasaskan gender, pengenalan kepada aplikasi Just Good Work, pengenalan kepada buruh paksa, dan pengenalan kepada komunikasi yang berkesan. 

Relevansi Latihan Pengajar kepada Komuniti Migran 

Kesemua 31 peserta bersetuju bahawa latihan ini sangat relevan dan menghargai peluang yang diberikan oleh MY Voice untuk memperkenalkan program remedi buruh kanak-kanak kepada komuniti TKI. Peserta juga menyuarakan kebimbangan terhadap kanak-kanak di bawah 18 tahun yang tinggal di ladang, kerana mereka terdedah kepada risiko buruh kanak-kanak.  

Foto: The Centre for Child Rights and Business 

References

¹ Chu, M.M. 2022. “Malaysia Palm Group Warns of Losses Ahead from ‘severe’ Labour Crunch.” Reuters, June 6. https://www. reuters.com/markets/commodities/malaysia-palm-group-warns-losses-ahead-severe-labour-crunch-2022-06-06/. 

² Reuters, 2020 https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-malaysia-palmoil-idUSKBN21Q17N/  

³ https://environmentalmigration.iom.int/sites/g/files/tmzbdl1411/files/documents/2023-10/policy-brief-malaysia-iom.pdf  

⁴ UNICEF, 2023. “Case Study- Migration and Child Protection Risks” https://www.unicef.org/eap/media/13431/file/ASEAN CABM Malaysia case study.pdf  

⁵ Andika Wahab, Muhammad Faliq, 2022. “Situation Analysis Labour Issues in the Palm Oil Sector, Sabah, Malaysia” https://www.ukm.my/ikmas/wp-content/uploads/2022/09/Final-Report1-27-Sep-2022.pdf